Google arama motorunda listelenen haberlerde yanlış ve yanıltıcı bilgi kirliliğini azaltmak için kalitesiz ve spam içeriklerle mücadele ediyor. Domain authority, pagerank ve brand quality dediğimiz bir dizi kalite standartlarına göre sonuç sıralamasında öncelik özellikleri kullanıyor. Ama bir süre sonra bunun da yeterli gelmediğinin görülmesinden dolayı şüpheli haber etiketini devreye soktu.

İlk olarak Arjantin, Brezilya ve Meksika’da uygulamaya başlanan Fact Checking at Google özelliği ile şüpheli ve yalan olma ihtimali olan haberlerde doğrulama özelliği başlattı.

Richard Gingras (Google News Başkan Yardımcısı) blogunda şüpheli haber etiketini 3 ülkede devreye soktuklarını duyurdu. Google News arama sonuçlarında bahsi geçen haber ile ilgili haber linklerini de gösterecek. Böylece haberi doğrulama şansımız olacak. Kısacası bir kaynaktan alınan bilgiyi diğer kaynaklarla karşılaştırıp doğrulatacak. Bunu adı da “CrossCheck”

Google ilk olarak haber doğrulama özelliğini Amerika’daki başkanlık seçimlerinden önce kullanmıştı.  Facebook gibi birçok sosyal ağ yalan haberin yayılmasına izin verdiği için çok eleştiri alıyordu. Google bu sorunun çözümü için Almanya ve Fransa seçimlerinde de bu uygulama sessiz sedasız devredeye almıştı. Sırf bu büyük sorun nedeniyle haber teyit sitelerinde şu sıra patlama yaşanıyor.

factcheck 2.width 767

Code Media konferansında Google yöneticilerinden Philipp Schindler “Sahte haber problemini son derece ciddiye almalıyız ve bu konu hakkında neler yapabileceğimizi ciddi bir biçimde düşünmeliyiz.” dedi ve ekledi, “Sahte haber olayları kişiden kişiye farklı yorumlanıyor ve çoğu zaman yalan haberi kötü gazetecilikten ayırmak güç oluyor.”

factcheck 1.width 767

Google bu sorunu sadece burada da bitirmiyor. Sahte ve yalan haber yapan yayımcıları reklam ve pazarlama gelirlerinden mahrum bırakılacağını da açıkladı. Seçimlerin konuşulduğu dönemde Almanya ve Fransa’da yalan  haber filtresini de devreye soktu. Internette her sorun için hemen hazırda bekleyen fikir ve proje avcılığını bilirsiniz, ki bu hemen yeni girişimleri de beraberinde getirir. Ve öyle de oldu. Facebook ve Google 20 Fransız medya örgütü ve First Draft birlikteliği ile yalan haberleri çürütmek adına bu ayın başında CrossCheck adlı bir girişim oluşturdu.

crosscheck fr

Code Media Konferansı’nda Facebook’un İştirakler Başkan Yardımcısı Dan Rose  “doğruluğun bekçileri” başlıklı konuşmasında

“Neyin doğru neyin yalan olduğunu belirleme konusunda bir otorite olmadığımızı belirtmemiz çok önemli. İnsanların bizi doğruluğun bekçileri olarak görmesini istediğini sanmıyorum.” dedi. Manipülatif haberlerin filtrelenmesi konusunu çok önemsediklerini bu sözlerinden de anlayabiliyoruz. İnsanların güvenini kaybetmektense para kaybetme felsefesi…

Uygulamanın  detayları konusunda kafanızda sorular uçuşadurmasın. Aslında  Eylül 2016’da First Draft Partner Ağı toplantısında Fransa’daki ulusal ve yerel haber kuruluşlarının desteğiyle tasarlanan CrossCheck 17 haber kuruluşu ile projeyi zaten hayata geçirmişti. AFP, BuzzFeed, France Medias Monde, France Télévisions, Global Voices, Libération, La Provence, Les Echos, La Voix du Nord, Le Monde, Nice-Matin, Ouest-France, Rue89 Bordeaux, Rue89Lyon, Rue89 Strasbourg, Storyful ve StreetPress gibi katılımcılar birikimlerini aktararak doğrulama sürecini güçlendirip hızlandıracak. CrossCheck partnerleri, özellikle bazı uluslararası haber kuruluşları, bu raporları kendi haberlerinde, makalelerinde, programlarında kullanacak.

fr logos

Özet olarak; Haber kaynakları çok yakın bir gelecekte yalan haber yazmadığını teyit eden DMCA ve TrustRank benzeri bir etiketle yayımlanan haberi etiketlemek zorunda kalacak.Bu kurallara uymayanlar güvenilir kaynak listesinden çıkarılacak ve reklamlardan mahrum bırakılacak. “Kullanıcı deneyimi” dediğimiz sihirli sözün ardında katedilecek epey yol var değil mi?

Haa birde bizdeki habercilik var, onu da BAHO sözüyle özetlemek mümkün…

bahattin sozleriKaynak: The Verge / Amar Toor